Viðbrögð við áföllum

Inngangur

Mikilvægt er að starfsmenn skólans séu vel undir það búnir að takast á við erfiðleika sem fylgja áföllum af ýmsu tagi. Nauðsynlegt er að samkomulag og skýr vitneskja sé um hvernig bregðast skuli við. Áfallaáætlun þessi er hugsuð sem vinnuáætlun eða gátlisti um hver sinni hvaða hlutverki, í hvaða röð og hvernig bregðast eigi við einstökum tilfellum. Alltaf er mjög mikilvægt að hafa í huga óskir fjölskyldna þeirra sem í hlut eiga, nemenda sem og starfsmanna.

Samkvæmt Aðalnámsskrá grunnskóla er eitt af skilgreindum hlutverkum grunnskólans að gæta þess að nemendum líði vel andlega, líkamlega og félagslega. Rétt viðbrögð við áföllum, þekking starfsmanna og reynsla er því mikilvæg ef til áfalla kemur.

Áfallaráð

Við Grunnskóla Bolungarvíkur er starfandi áfallaráð sem er skipað skólastjóra, aðstoðarskólastjóra, fulltrúa kennara, ritara, skólahjúkrunarfræðing og sóknarpresti. Sóknarprestur er með diplómu í sálgæslu.

Starf	Nafn	Símanúmer
Skólastjóri	Halldóra Dagný Sveinbjörnsdóttir	4567249 / 6923736
Deildarstjóri	Jónas Leifur Sigursteinsson	4567249 /
Fulltrúi kennara	Auður Hanna Ragnardóttir	4567249 / 8600715
Ritari	Lára Björk Gísladóttir	4567249
Skólahjúkrunarfræðingur	Helena Hrund Jónsdóttir	4567249
Sóknarprestur	Ásta Ingibjörg Pétursdóttir	4567135/8613604

Helstu hlutverk áfallráðs eru að:

Fara með verkstjórn þegar sorgaratburður, válegir atburðir eða alvarleg áföll verða meðal nemenda og /eða starfsfólks innan skólans eða í tenglum við hann
Sjá til þess að starfsfólk fái kynningu á því hvernig bregðast skuli við áföllum
Hvetja kennara til þess að fjalla um dauðan/áföll/missi í kennslu sinni án sérstaks tilefnis
Sjá til þess að upplýsingar varðandi breytingar á heimilishögum nemenda eins og alvarleg veikindi , skilnaður eða dauðsfall, skili sér til starfsmanna

Skólastjóri (aðstoðarskólastjóri) er aðalstjórnandi viðbragðaferils. Hann aflar upplýsinga, staðfestir og veitir þær. Ef kennari eða annar starfsmaður fréttir af áfalli í tengslum við skólann kemur hann upplýsingunum til skólastjóra.

Áfallaráð er stjórnanda til halds og trausts og aðstoðar hann við að skipuleggja viðbrögð og aðgerðir.

Í byrjun hvers skólaárs kemur áfallaráð saman og athuga hvort breyting hafi orðið á aðstæðum nemenda eða starfsfólks vegna alvarlegra slysa, veikinda, dauðsfalla eða annarra áfalla. Áfallaráð skal ræða þau áföll sem upp hafa komið og taka ákvörðun um hvort eða til hvaða aðgerða skal grípið. Skólastjóri getur kallað ráðið saman að ósk þegar þurfa þykir. Skrifstofa skólans skal halda sérstaklega utan um slíkar upplýsingar.

Áföll og áfallahjálp

Áföll og sorgarviðbrögð geta verið af ýmsum toga. Fólk sem hefur orðið fyrir áfalli sýnir mismunandi einkenni streitu og í mismiklum mæli. Hvert sem áfallið er, er mikilvægt að allir starfsmenn skólans sýni barninu og/eða starfsmanninum nærgætni og tillitssemi og beri virðingu fyrir tilfinningum þeirra, hvernig sem þær brjótast út. Sorg er ekki einhver ein tilfinning, heldur tilfinningaferli sem tekur tíma að vinna úr og ekki er hægt að hraða því ferli.

Áföll

Alvarleg / langvarandi veikindi nemanda / foreldra/starfsmanns
Alvarleg slys nemanda/ foreldra / starfsmanns
Andlát nemanda/ foreldra/ starfsmanns
Önnur viðlíka þungbær reynsla

Áfallahjálp

Starfsmenn fá fræðslu um áfallahjálp

sem veitir þeim vitneskju um eðlileg viðbrögð einstaklinga og hópa við alvarlegum áföllum
sem beinist að því að fyrirbyggja alvarleg og langvinn sálræn eftirköst í kjölfar áfalla af ýmsum toga

Sálræn áfallahjálp byggist á líkamlegri og andlegri aðhlynningu einstaklinga sem hafa orðið fyrir alvarlegum áföllum

Hafa þarf í huga

Sýna rósemi og stillingu
Nálægð og líkamleg snerting skapa öryggi
Virða tilfinningar og viðbrögð í hverri mynd sem þau birtast
Hjálpa einstaklingnum að horfast í augu við raunveruleikann
Forðast að taka undir ásakanir og leita blóraböggla
Tilfinningleg viðbrögð geta verið lítil í fyrstu en aukast er frá líður
Skynjun og rökhugsun truflast

Eftirfylgni

Mikilvægt er að umsjónarkennari sé vel vakandi yfir líðan nemandans, því einkenni geta komið fram lengi eftir áfallið. Hafa skal í huga að ákveðnir tímar eru oft viðkvæmir, svo sem jól, páskar, dánardagur og afmæli.